Nieuw bij Belegger.nl: De Grafiek van de Maand. Iedere maand bespreken afwisselend Lukas Daalder en Jeroen Blokland van Robeco een grafiek. Het onderwerp kan van alles zijn, zo lang het met beleggen of financieën te maken heeft. Vandaag de tweede Grafiek van de Maand door Jeroen Blokland.
In de week van 21 april daalde het aantal nieuwe uitkeringsaanvragen in de VS tot net boven 209.000 (geannualiseerd) – het laagste niveau sinds 1969. Dat is natuurlijk goed nieuws, omdat minder mensen worden ontslagen. Maar het roept ook de vraag op of we afstevenen op een recessie.
Waarom? Dat is vrij eenvoudig te verklaren. Uit de grafiek van de week hieronder blijkt namelijk dat een uitbodeming van het aantal nieuwe uitkeringsaanvragen (rode stippen) vaak wordt gevolgd door een recessie (gearceerde balken).
Volledige werkgelegenheid wordt doorgaans bereikt aan het einde van de economische cyclus, met stijgende loongroei en productiekosten. Centrale banken hebben de neiging om onder deze omstandigheden het monetaire beleid te verkrappen, wat het voor bedrijven en huishoudens duurder maakt om hun schulden af te lossen. Zo’n laatste fase van de cyclus gaat dan vaak over in een recessie.
Nieuwe bodem
Nu het aantal nieuwe uitkeringsaanvragen met 209.000 het laagste punt in bijna vijf decennia heeft bereikt, kun je wel met enige zekerheid stellen dat er een nieuwe bodem aan zit te komen, of zelfs al achter de rug is. Daar staat wel tegenover dat het wekelijkse aantal nieuwe aanvragen behoorlijk volatiel is. Sommige laagtepunten werden achteraf gezien dan ook helemaal niet gevolgd door een recessie.
Althans, niet voordat het aantal aanvragen een nieuw dieptepunt had bereikt. Mogelijk is het meest recente cijfer hier een voorbeeld van. Het kan vertekend zijn door de paasvakantie, omdat schoolpersoneel (zoals buschauffeurs en kantinemedewerkers) hun salaris eerder ontvingen.
Dit is precies de reden waarom economen naar het gemiddelde over vier weken kijken, zoals hieronder weergegeven. Op deze manier vallen tijdelijke vertekeningen weg en wordt het verband met toekomstige recessies een stuk duidelijker. Zo werden de laatste zeven recessies allemaal voorafgegaan door een laagtepunt van het gemiddelde aantal nieuwe uitkeringsaanvragen over vier weken.
Recessie in zicht
Dus een recessie is in zicht? Ik denk van wel, maar het kan nog wel even duren voor het zover is. Ten eerste lopen de periodes tussen een laagtepunt van het aantal aanvragen en een recessie sterk uiteen. Het kan zes maanden duren, maar ook meer dan 2,5 jaar – zoals we zagen na het laagtepunt in 2006 dat voorafging aan de Grote Recessie.
Ten tweede weet je op het moment zelf nooit of er daadwerkelijk sprake is van een nieuwe bodem. Op dit moment staat de Amerikaanse economie er behoorlijk goed voor en is de verwachting dat de werkgelegenheid voorlopig blijft stijgen. Ten derde blijft de loongroei gematigd en is de rente nog steeds zeer laag door het beleid van de centrale bank, ook al ligt het laagtepunt misschien al achter ons. Dit kan de economische cyclus verlengen.
Ten vierde wordt vooral in de productiesector personeel tijdelijk ontslagen, om ze vervolgens weer aan te nemen als de vraag aantrekt. Maar het gewicht van deze sector in de Amerikaanse economie neemt langzaam af en dus is de invloed hiervan op het aantal nieuwe uitkeringsaanvragen ook steeds kleiner. Ook dit verklaart waarom het aantal nieuwe aanvragen het laagste punt heeft bereikt sinds 1969, ondanks een verdubbeling van de beroepsbevolking. Ik denk dat die recessie nog wel even op zich laat wachten.
Heeft u een onderwerpsuggestie voor de volgende Grafiek van de Maand? Ideeën zijn altijd welkom! Laat het ons weten via redactie@belegger.nl.
Jeroen Blokland is sinds 2009 portefeuillemanager binnen het Robeco Global Allocation-team. Hij is fondsmanager van de Robeco ONE and Multi Asset fondsen.