Nu de dreiging van een Amerikaanse schuldencrisis wegebt, lijkt de wereldeconomie een enorme schok bespaard te blijven. Maar er zijn nog genoeg donkere wolken die zich samenpakken boven het wereldtoneel en die een wereldwijde vertraging kunnen veroorzaken, schrijft CNN.
Na het Huis van Afgevaardigden heeft nu ook de Senaat ingestemd met een verhoging van het schuldenplafond. Hierdoor is het risico van een catastrofale wanbetaling, die een wereldwijde marktschok had kunnen veroorzaken, van de baan.
Dat neemt niet weg dat de problemen zoals hoge inflatie, stijgende rente en groeivertraging nog altijd aanwezig zijn. Nog steeds dreigt een scenario van een wereldwijde vertraging, waarschuwt Carsten Brzeski, hoofdeconoom van ING.
Groei in VS en China hapert en vertraagt in Europa
Er zijn al aanwijzingen dat de economische groei in de Verenigde Staten en China hapert. De Amerikaanse economie is in het eerste kwartaal veel minder gegroeid dan verwacht.
Ook bleek dat de inkoopmanagers voor de industrie van China in mei was gezakt tot het laagste niveau sinds het einde van het zero-covidbeleid. Opnieuw een teken dat het economische herstel in China aan kracht verliest door een zwakke binnenlandse vraag, stijgende werkloosheid en een diepe inzinking van de vastgoedsector.
Duitsland kwam in het eerste kwartaal in een recessie terecht. Er is weinig hoop op een gemakkelijke uitweg, omdat China zijn belangrijkste handelspartner is. Een langdurige vertraging van deze grootste economie van EUropa kan problemen opleveren voor de rest van de regio, die begin dit jaar ternauwernood een recessie wist te vermijden.
De Franse economie vertraagt sterk. Het land kende een sterk economisch herstel, maar dat is al aan het afnemen en de consumentenuitgaven daalden in april voor de derde maand op rij.
Inflatie is nog steeds te hoog
In Europa is de inflatie aan het afnemen. De consumentenprijzen in de eurozone stegen in mei met 6,1% op jaarbasis, tegen 7% in april. De kerninflatie, waar de ECB vooral op let, zwakte af van 5,6% in april naar 5,3% in mei. Maar dat ligt nog altijd ver boven de doelstelling van de ECB van 2%.
Ook in het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten is de inflatie gedaald tot respectievelijk 8,7% en 4,9%, maar ook deze cijfers zijn nog altijd onaangenaam hoog. Beleggers verwachten dat beleidsmakers de rente in de komende weken verder zullen verhogen om de stijgende prijzen te temperen. Over twee weken is het 'Super central bank week: op 14 juni neemt de Fed een rentebesluit en een dag later volgt de ECB.
Golf van wanbetalingen komt eraan
Inflatie verhoogt de kosten van alledaagse goederen en diensten, waardoor de consumptie wordt afgeremd. Tegelijkertijd maken renteverhogingen leningen en hypotheken duurder, wat op de uitgaven van bedrijven en huishoudens drukt.
Het effect van hogere leenkosten moet nog volledig doorwerken. In een rapport van Deutsche Bank staat dat een golf van wanbetalingen onder Amerikaanse en Europese bedrijven aanstaande is vanwege het krappe monetaire beleid, in combinatie met hoge schulden en lagere winstgevendheid. Volgens de analisten van Deutsche zal deze golf pas eind 2024 zijn hoogtepunt bereiken.
Ontwikkelde economieën glijden naar verwachting in een recessie
Uit een analyse van Capital Economics blijkt dat minder dan de helft van de effecten van de monetaire verkrapping tot nu toe in de reële economie is doorgedrongen. Naarmate de financiële voorwaarden strenger worden, voorspellen de economen dat de grootste ontwikkelde economieën in een recessie terechtkomen en dat de loon- en prijsdruk afkoelt.
Naar verwachting zullen de recessies wel relatief mild zijn en waarschijnlijk worden ze aangemerkt als zachte landingen gezien de extreme stijging van de inflatie in het afgelopen jaar.
Onverwachte schok
Elke recessie, hoe mild ook, kan echter worden verergerd door een onverwachte schok. Vanuit de VS lijkt die nu afgewend. Maar er zijn andere bedreigingen. Denk aan de oorlog in Oekraïne en de klimaatcrisis: zij vormen allebei risico’s voor de wereldwijde bevoorradingsketens en voedselprijzen.
Voedsel als oorlogswapen
Rusland kan kiezen voor een dubbele strategie om Oekraïne aan te vallen en het Westen het leven zuur te maken, meent Michael Bociurkiw van Atlantic Council. President Poetin kan voedsel als wapen inzetten, door het beperken van verkeer van schepen die graan en andere landbouwproducten van Oekraïne naar westerse markten vervoeren.
De internationale voedselprijzen bereikten vorig jaar al een recordhoogte vanwege de oorlog. Hoewel de prijzen sindsdien zijn gedaald, blijven ze in veel landen hoog en hebben ze geleid tot extreme honger in arme landen.
Bedreigende droogte
De voedselinflatie schommelt rond recordhoogten in Europa. Extreem weer kan een bedreiging vormen. In Noord-Italië hebben verwoestende overstromingen de zogeheten fruitvallei zwaar getroffen. Deze ramp volgde op jaren van ernstige droogte in de regio. Een nieuwe ernstige droogte in Zuid-Europa zou de situatie nog kunnen verergeren.
De uitgedroogde bodem van Spanje en de intense droogte treffen een groot aantal gewassen en dreigen de voedselprijzen in veel EU-landen op te drijven, staat in een rapport van Gro Intelligence. Volgens het rapport is Spanje de op twee na grootste exporteur van tomaten ter wereld en het land is ook een grote producent van tarwe, gerst, rijst en olijfolie.