Na negatieve gebeurtenissen als de oorlog in Oekraïne en de recente aanval van Hamas en de reactie van Israel krijgt het doemdenken al snel de overhand.
Natuurlijk is er sprake van veel menselijk leed en veel nare effecten. Het is niet meer dan normaal dat je daarbij stilstaat, maar het is belangrijk om je daar als belegger niet volledig op te richten. Merkwaardig genoeg leert de geschiedenis namelijk dat oorlogen helemaal niet zo slecht voor de beurs hoeven uit te pakken.
Daarom doe je er als belegger goed aan doen om ook te kijken naar het aanpassingsvermogen van bedrijven, consumenten en overheden. Mensen blijken onder hoge druk tot veel in staat als het gaat om aanpassingen aan veranderende omstandigheden.
Zo verklaarde Warren Buffett, toch niet de minst bekende belegger van de wereld, in een interview met CNBC: ‘Je moet in iets beleggen. En als we zeker van iets kunnen zijn, dan is het dat oorlogen de waarde van geld aantasten. Dat gebeurde voor zover ik weet in iedere oorlog. Het laatste wat je dus wil bezitten tijdens een oorlog is cash. Tijdens de Tweede Wereldoorlog steeg de beurs.’
Een jonge Buffett kocht zijn eerste aandelen in 1942. De fameuze belegger Sir John Templeton deed in dat jaar overigens hetzelfde. Het gitzwarte oorlogsjaar 1942 bleek achteraf de bodem van de sinds 1929 durende bearmarket. Het was het jaar waarin de beurs aan een decennialange rally begon.
Beleggen in oorlogstijd?
Laten we even (verder) teruggaan in de tijd. Tijdens de Eerste Wereldoorlog steeg de Dow Jones-index tussen 1914 en 1918 met ruim 43 procent. Dat is een rendement van 8,7 procent gemiddeld per jaar. In september 1939 viel het Duitse leger Polen binnen. Het was de start van de Tweede Wereldoorlog. De reactie op de beurs? De Dow Jones-index steeg met bijna 10 procent op één dag.
Beurzen blijken volkomen harteloos. Toen in 1945 het bloedigste militaire conflict uit de moderne geschiedenis beëindigd was, bleek de Dow Jones-index gedurende deze periode met ruim 50 procent te zijn opgelopen. Dat komt neer op een rendement van gemiddeld 7 procent per jaar.
De Koreaanse oorlog woedde van 1950 tot 1953. Beleggers bleken in deze periode een rendement van 16 procent gemiddeld per jaar te kunnen bijschrijven. Vietnam? Tussen het zenden van de Amerikaanse troepen in 1965 en het overhaaste vertrek in 1975 realiseerde de index gemiddeld 5 procent per jaar. De invasie van de Verenigde Staten in Irak? De index steeg de daaropvolgende dag met 2,3 procent en zou het jaar met een winst van meer dan 30 procent afsluiten.
En Oekraïne dan? Na de invasie van het Russische leger zakten de beurzen inderdaad. De AEX-index bijvoorbeeld met 5,5 procent. Een maand later stond de index echter 1,5 procent hoger dan op de dag voor de invasie.
Onzekerheid zet beurzen lager
Niet zozeer de oorlog zelf, maar de enorme onzekerheid die eraan voorafgaat zorgt voor koersdalingen. De oplopende kans dat er een oorlog komt draagt bij aan dalende koersen. Op het moment dat de langverwachte oorlog uitbreekt, verdwijnt de onzekerheid en beginnen de koersen te stijgen. Onderzoek wijst uit dat de volatiliteit op de beurzen tijdens oorlogen lager is dan gemiddeld.
Spaarders zijn vaak geneigd om toch nog even af te wachten met beleggen in tijden van onzekerheid. Gevoelsmatig lijkt dat een goed idee, maar het heeft meestal een averechts effect. Beurzen verwerken nieuws razendsnel in de koersen. Zodra de lucht is opgeklaard, staan de beurzen al fors hoger en is de kans voorbij.
Door niet alleen rekening te houden met alles wat er verkeerd kan gaan, maar ook oog te hebben voor het aanpassingsvermogen van bedrijven, consumenten en overheden kunnen beleggers een strategie opstellen die overeind blijft bij diverse uitkomsten.
Cash blijkt op lange termijn een slechte belegging die alleen maar in waarde daalt. Tijdens een oorlog versnelt dat proces alleen maar. Beleggers zijn beter af met productieve activa zoals aandelen. Een oude beurswijsheid luidt dan ook dat je moet kopen zodra de kanonnen bulderen.
Martine Hafkamp is algemeen directeur van Fintessa Vermogensbeheer. Fintessa is een zelfstandig, onafhankelijk en gespecialiseerd vermogensbeheerkantoor uit Baarn, en tweevoudig winnaar van de Gouden Stier. Deze publicatie is samengesteld door Fintessa B.V. De in deze publicatie vermelde gegevens zijn ontleend aan door Fintessa B.V. betrouwbaar geachte bronnen en publiekelijk bekende informatie. Deze publicatie bevat beleggingsaanbevelingen, maar geen beleggingsadvies noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument. Voor de juistheid en volledigheid van de genoemde feiten, gegevens, meningen, verwachtingen en uitkomsten daarvan kan Fintessa B.V. niet instaan. Fintessa B.V. is een beleggingsonderneming en beschikt over een vergunning op grond van de Wet financieel toezicht. Fintessa B.V. staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten en De Nederlandsche Bank. Voor de uitgebreide Disclaimer verwijzen wij naar onze website www.fintessa.nl.