Na de val van de Berlijnse Muur in 1989 verdween de eeuwenoude wijsheid ‘wie vrede wil, moet zich voorbereiden op oorlog’ in de westerse wereld meer en meer naar de achtergrond. De Russische dreiging was immers ten einde en het vredesdividend werd gretig geïncasseerd.
Er kon fors worden bezuinigd op de defensiebudgetten. Herhaalde oproepen van diverse Amerikaanse presidenten aan andere NAVO-leden om meer geld in defensie te steken, waren aan dovemansoren gericht. De gelden kregen een andere aanwending. Oorlogen op ons continent behoorden tot het verleden. De langdurige vrede bevestigde ons gelijk, tot twee jaar geleden het Russische leger Oekraïne binnenviel. Opeens bleek de wereld veel gevaarlijker dan gehoopt.
Russische inval veranderde alles
De inval van de Russen in Oekraïne heeft alles veranderd. De Duitse bondskanselier sprak een paar dagen na de inval al van een Zeitenwende. Het doorgaans pacifistische Duitsland kondigde aan meer dan €100 miljard euro in defensie te zullen investeren. Macron stelde dat Europa een économie de guerre nodig had. In ons land riep een ruime meerderheid van de Tweede Kamer pensioenfondsen op om meer in defensie te investeren. De vijf grootste pensioenfondsen van ons land beleggen, tot ergernis van onze minister van Defensie, momenteel slechts 0,1% van hun vermogen in de wapenindustrie.
Een paar weken geleden deed de president van de Europese Commissie er tijdens de veiligheidsconferentie in München nog een schepje bovenop. Volgens haar is de wereld verruwd en moeten we niet alleen meer uitgeven aan defensie, maar ook het geld beter besteden en dat vooral ook in ons eigen werelddeel. De helft van de Europese uitgaven moeten in Europa terechtkomen. De opmerking van presidentskandidaat Trump dat hij niet garant wil staan voor de veiligheid van NAVO-leden die te weinig aan defensie uitgeven, zal zeker aan de huidige stemming hebben bijgedragen.
Productie opvoeren en doorontwikkelen
Al in 2022 stijgen de Europese defensie-uitgaven naar €345 miljard euro. Ter vergelijking: het Amerikaanse defensiebudget bedraagt omgerekend €790 miljard euro. Het is de bedoeling dat de Europese defensiebegrotingen de komende vijf jaar steeds met 10% per jaar groeien. Daarnaast wil Brussel dat Europese defensiebedrijven, ondersteund door een garantiesysteem voor betalingen en afnames, hun productie opvoeren of nieuwe wapensystemen ontwikkelen. De Europese Investeringsbank meldde eveneens zijn rol in defensie en veiligheid te willen versterken.
De vraag naar wapens, munitie, drones, nachtkijkers, gevechtsvliegtuigen, pantservoertuigen en andere militaire hardware zal toenemen. Een mooie winst- en omzetgroei ligt in het verschiet. Getuige de koersontwikkeling van de grootste defensie-aandelen lijkt dat te kloppen. Zo zijn de koersen van bijvoorbeeld Rheinmetall, Saab, Leonardo en BAE Systems de afgelopen twee jaar één of meerdere keren over de kop gegaan.
Koersen blijven achter
Er is echter iets vreemds aan de hand. Daar waar de Europese producenten koerswinsten lieten optekenen waar zelfs de Magnificent Seven hun vingers bij konden aflikken, bleven de koersen van Amerikaanse wapenproducenten achter. Zo staan de aandelen van gerenommeerde wapenfabrikanten als Lockheed Martin (F35), Northrop Grumman (AWACS) en Raytheon (kruisraketten) op verlies, en dat terwijl de S&P 500 aan een mooi jaar bezig is.
De grote Amerikaanse wapenproducenten hebben hun winsten sinds de inval in Oekraïne volledig zien verdampen. Dat heeft alles te maken met het functioneren van de Amerikaanse politiek of, beter gezegd, het disfunctioneren ervan. Als gevolg van de continue strijd over het schuldenplafond en de begroting is het budget van het Pentagon bevroren. Het Congres moet nog steeds het defensiebudget voor 2024 aannemen. Hoewel de zes grootste defensiebedrijven van de Verenigde Staten orders hebben geboekt ter waarde van meer dan 500 miljard dollar kunnen ze voorlopig niets.
Wat als Trump herkozen wordt?
Zij realiseren namelijk het grootste deel van hun omzet via het Pentagon. Lockheed bijvoorbeeld voor 75% en Northrop Grumman voor 86%. Mocht Trump herkozen worden, dan wordt het er waarschijnlijk niet beter op. Hij heeft immers de intentie om de Verenigde Staten uit allerlei conflicthaarden terug te trekken. Een afname van het commitment van de Verenigde Staten aan de NAVO zal ook zeker niet bijdragen aan meer Europese bestellingen bij Amerikaanse fabrikanten.
Hier kan daardoor een unieke situatie ontstaan. De Verenigde Staten zijn sinds de kredietcrisis leidend op de financiële markten, mede door hun technologische dominantie. In de wereldwijde wap,enwedloop zou wereldmacht Verenigde Staten echter achterop kunnen raken met de nodige gevolgen. Denk maar aan de enorme innovatieve kracht die er uitgaat van de ontwikkeling van nieuwe wapens. Veel, zo niet alle, technologische innovaties zijn ooit ontstaan in de wapenindustrie.
Martine Hafkamp is algemeen directeur van Fintessa Vermogensbeheer. Fintessa is een zelfstandig, onafhankelijk en gespecialiseerd vermogensbeheerkantoor uit Baarn, en tweevoudig winnaar van de Gouden Stier. Deze publicatie is samengesteld door Fintessa B.V. De in deze publicatie vermelde gegevens zijn ontleend aan door Fintessa B.V. betrouwbaar geachte bronnen en publiekelijk bekende informatie. Deze publicatie bevat beleggingsaanbevelingen, maar geen beleggingsadvies noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument. Voor de juistheid en volledigheid van de genoemde feiten, gegevens, meningen, verwachtingen en uitkomsten daarvan kan Fintessa B.V. niet instaan. Fintessa B.V. is een beleggingsonderneming en beschikt over een vergunning op grond van de Wet financieel toezicht. Fintessa B.V. staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten en De Nederlandsche Bank. Voor de uitgebreide Disclaimer verwijzen wij naar onze website www.fintessa.nl.