President Trump gaat er prat op Amerikaanse industriële ondernemingen ervan te weerhouden de Verenigde Staten te verlaten en daarmee banen te redden. Dat lijkt mooi, maar de bevolking vergrijst en het aantal geboorten neemt af. Steeds meer babyboomers gaan met pensioen met als gevolg dat het werkzame gedeelte van de bevolking afneemt en de arbeidskosten stijgen.
Het was in dat licht bezien dan ook niet zo vreemd dat bedrijven (een deel van) hun productie verplaatsten naar het (verre) buitenland. Na verloop van tijd gingen de lonen daar echter eveneens omhoog.
Los van de acties van Trump waren veel Amerikaanse bedrijven daarom hun activiteiten al aan het terughalen naar de Verenigde Staten. Ook omdat ze intussen in het thuisland al enthousiaste kopers van robots blijken te zijn, die de kosten aanzienlijk reduceren. Vooral in de automobielindustrie worden op grote schaal robots ingezet bij de productie.
Kostenbesparingen
Als je bedenkt dat robots na een initiële investering van, zeg 250.000 dollar, die je in de Verenigde Staten overigens versneld mag afschrijven, tot een kostenbesparing van maar liefst 90% kunnen leiden, begint het wellicht te dagen. Zo kost een kleine robot slechts 50 dollarcent per uur en een grote 1,00 dollar. Tsja, daar kan geen arbeider tegenop.
De automobielindustrie is niet de enige sector is waar robots op grote schaal ingezet (kunnen) worden. Zo werden er in ziekenhuizen vorig jaar maar liefst 370.000 operaties uitgevoerd door een robot. Dat waren er dertien jaar geleden nog maar 1.000. Verder worden veel industriële bedrijven in toenemende mate geautomatiseerd.
Smart Homes
En wat te denken van de opmars van artificiële intelligentie. Daarbij moet je vooral denken aan toepassingen bij de ontwikkeling van autonome voertuigen. De ontwikkeling naar zogenaamde Smart Homes kan evenmin onbenoemd blijven.
Smart Homes stellen mensen (ouderen) in staat langer thuis te blijven wonen. Dat kan leiden tot een enorme besparing voor de zorg. Ook in het leger begroet men de komst van robots en de opkomst van drones met enthousiasme. Zo besteedde het Amerikaanse leger alleen al in 2016 drie miljard dollar aan de aanschaf van laatstgenoemde.
Het is een kleine greep uit de legio mogelijkheden die de opkomst van robotica en artificiële intelligentie ons biedt. Gaat het banen kosten? Jazeker. Maar er komen ook veel nieuwe werkzaamheden bij. De robots moeten gemaakt worden, hoewel bij het Japanse Fanuc de robots zelfs worden gefabriceerd door robots, en uiteraard ook bediend. Via touchscreens wordt deze bediening overigens steeds eenvoudiger.
Vrees voor banenverlies
De enorme besparing aan kosten en mankracht zal onvermijdelijk leiden tot de wereldwijde invoering van deze nieuwe technologieën. Het bevrijdt mensen uit geestdodende werkzaamheden. Diezelfde personen kunnen vervolgens ingezet worden op gebieden waar een enorme vraag bestaat naar humane krachten (o.a. zorg en onderwijs). De vrees voor banenverlies, die er ook al was in het begin van de jaren '80 toen automatisering in opkomst was, kan zo bezien wel eens ongegrond zijn. Overigens heeft Trump zich inmiddels voorstander verklaard van grootschalige invoering van robotica in de Verenigde Staten.
Hoe ziet die markt voor robotica er eigenlijk uit? Natuurlijk doen de Verenigde Staten mee, maar Japan en Duitsland zijn leidend. In deze laatste twee landen zijn al 300 robots per 10.000 werknemers werkzaam, terwijl dat er in de Verenigde Staten maar 175 zijn. De toonaangevende bedrijven in de wereld in deze sector komen vooral uit Japan en in mindere mate Duitsland en Zwitserland.
Groei
Interessanter is wellicht waar de meeste groei te verwachten valt. Het zal niemand verbazen dat China bezig is met een enorme inhaalslag (bijvoorbeeld door de poging om het Duitse Kuka te kopen), maar deze groei is ingeprijsd. Een groei die nog niet in de koersen lijkt verwerkt, is de te verwachten groei in de vraag vanuit de Verenigde Staten. Zoals gezegd liggen de Amerikanen nog achter, maar er wordt hard gewerkt aan het inhalen van die achterstand.
De enorme afname van de productiekosten die dat tot gevolg heeft dwingt ieder bedrijf om ófwel te verdwijnen ófwel aan deze slag mee te doen. Ook de kwaliteitsverbetering is groot. Zo worden Chinese auto's pas serieus genomen sinds ze door robots in elkaar worden gezet.
Tenslotte dragen ook belastingtechnische maatregelen als de versnelde afschrijving bij aanschaf, bij aan de invoering van robotica. Het is een sector die, mits tegen de juiste prijs aangeschaft, voor de lange termijn binnen een goed gespreide beleggingsportefeuille niet mag ontbreken.
Martine Hafkamp is algemeen directeur van Fintessa Vermogensbeheer. Fintessa is een zelfstandig, onafhankelijk en gespecialiseerd vermogensbeheerkantoor uit Baarn, en tweevoudig winnaar van de Gouden Stier. Deze publicatie is samengesteld door Fintessa B.V. De in deze publicatie vermelde gegevens zijn ontleend aan door Fintessa B.V. betrouwbaar geachte bronnen en publiekelijk bekende informatie. Deze publicatie bevat beleggingsaanbevelingen, maar geen beleggingsadvies noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument. Voor de juistheid en volledigheid van de genoemde feiten, gegevens, meningen, verwachtingen en uitkomsten daarvan kan Fintessa B.V. niet instaan. Fintessa B.V. is een beleggingsonderneming en beschikt over een vergunning op grond van de Wet financieel toezicht. Fintessa B.V. staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten en De Nederlandsche Bank. Voor de uitgebreide Disclaimer verwijzen wij naar onze website www.fintessa.nl.