China is het land van de rode draak, van giganten als Alibaba en Tencent en een enorm lange muur. Maar ook is China het land waar de economische groei niet te stoppen lijkt. En deze groei mag dan al jaren fors zijn, toch heeft het Internationaal Monetair Fonds (IMF) een aantal argumenten geformuleerd waarom de één na grootste economie ter wereld zou kunnen ontsporen.
China’s economie groeit en de officiële cijfers zijn meestal hoger dan verwacht. Voor het derde kwartaal van vorig jaar verwachtten analisten bijvoorbeeld een vertraging van de groei, maar zowel de import als de export nam juist toe. De import groeide op jaarbasis met 17,7% en de export met 12,3%. Dit soort cijfers duidt niet op een afkoeling van een economie. Desondanks gaan analisten ervan uit dat de cijfers dit jaar iets lager zullen uitvallen.
Van werkplaats naar consumptiegedreven economie
China evolueert van ’s werelds grootste werkplaats naar een meer ontwikkelde, consumptie gedreven economie. De financiële sector speelt hierbij een belangrijke rol. Deze overgang zorgt namelijk voor een toename van de schulden. De schuld-BBP-ratio van het land is gestegen van 180% in 2011 naar bijna 256% in het tweede kwartaal van vorig jaar. De schuld groeit sneller dan het BBP. Het IMF heeft berekend dat de schuld-BBP-ratio ongeveer 25% hoger is dan wat volgens de internationale standaarden het langetermijngemiddelde zou moeten zijn.
De opgelopen schulden zijn mede opgebouwd uit een aantal riskante leningen. Deze zijn (lang) niet altijd door banken verstrekt. Buiten de bankensector zijn andere ‘financiële’ instellingen al jaren actief met het verstrekken van leningen. Dit schaduwbankieren staat onder veel minder scherp toezicht van de autoriteiten en brengen volgens het IMF meer risico’s met zich mee voor de economie.
Explosieve schuldenopbouw vertragen
De Chinese autoriteiten proberen de risicovolle financieringsvormen in te dammen en een explosieve schuldenopbouw te vertragen zonder daarbij de economische groei te benadelen. Dat eerste is lastig omdat de Chinese overheid tot op heden altijd ingrijpt als een (staats)bedrijf op omvallen staat. Hierdoor durven banken het aan enorme risico’s te nemen. Vorig jaar wees een stresstest van het IMF uit dat 27 van de 33 Chinese banken niet over voldoende kapitaal beschikken om (grote) schokken in de markt op te vangen. Volgens het land zelf zouden de risico’s echter minder groot zijn dan het IMF denkt.
In 2017 hebben de Chinese autoriteiten de regels voor de financiële sector flink aangescherpt. Om de financiële stabiliteit te verbeteren zijn de gaten in het systeem zoveel mogelijk gedicht. Volgens JPMorgan Chase zorgt de economische groei ervoor dat 85% van de staalbedrijven, de grote uitgevers van schuldpapier, voor het eerst winst maken. Dit percentage bedroeg twee jaar eerder een schamele 5%. Bedrijven bouwen met de gemaakte winst een deel van de schulden af waardoor het risico voor de financiële instellingen daalt.
Houdbaarheid groei
Zoals gezegd twijfelen veel analisten aan de houdbaarheid van de economische groei in China. Mochten zij gelijk krijgen, dan zou dat kunnen zorgen voor een daling van de beurskoersen wereldwijd. Daar hebben we begin 2016 een voorproefje van gehad. Het lijkt mij echter niet zo waarschijnlijk dat het zo ver zal komen.
Het land lijkt zich met alle gemanipuleerde cijfers die het altijd in de openbaarheid brengt, eerder wat in de vingers te snijden. De autoriteitenkunnen er namelijk nu relatief weinig ruchtbaarheid aan geven dat het met de Chinese economie veel beter gaat dan een paar jaar geleden. Dat is bijvoorbeeld te zien aan de goede bedrijfsresultaten en vooruitzichten, de import van grondstoffen die nieuwe records bereikt en producentenprijzen die terug zijn op een stabiel groeipad.
Niet verontrustend
President Xi heeft tijdens het laatste partijcongres aangekondigd dat hij kwaliteit verkiest boven kwantiteit. Daarmee lijkt wellicht de explosieve groei ten einde, maar gezien het feit dat China altijd inzet op groei- en investeringsplannen voor de hele lange termijn vind ik dat niet verontrustend. Het stelt mij gerust.
Martine Hafkamp is algemeen directeur van Fintessa Vermogensbeheer. Fintessa is een zelfstandig, onafhankelijk en gespecialiseerd vermogensbeheerkantoor uit Baarn, en tweevoudig winnaar van de Gouden Stier. Deze publicatie is samengesteld door Fintessa B.V. De in deze publicatie vermelde gegevens zijn ontleend aan door Fintessa B.V. betrouwbaar geachte bronnen en publiekelijk bekende informatie. Deze publicatie bevat beleggingsaanbevelingen, maar geen beleggingsadvies noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument. Voor de juistheid en volledigheid van de genoemde feiten, gegevens, meningen, verwachtingen en uitkomsten daarvan kan Fintessa B.V. niet instaan. Fintessa B.V. is een beleggingsonderneming en beschikt over een vergunning op grond van de Wet financieel toezicht. Fintessa B.V. staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten en De Nederlandsche Bank. Voor de uitgebreide Disclaimer verwijzen wij naar onze website www.fintessa.nl.