De lockdown mag dan grotendeels voorbij zijn, het zal volgens ABN Amro nog minstens twee jaar duren voordat de Nederlandse economie hersteld zal zijn van de Coronacrisis.
In het rapport De Nederlandse economie na de lockdown voorspellen economen van ABN Amro dat de Nederlandse economie dit jaar met 5,6% zal krimpen. Voor 2021 voorspelt de bank een mager herstel van 2,7%. Naar verwachting zal het Bruto Binnenlands Product (BBP) in Nederland niet voor het eind van 2022 terugkeren naar het niveau van voor de crisis.
Op 11 mei werd een deel van de lockdownmaatregelen versoepeld, en op 1 juni heropende de Nederlandse economie grotendeels.
Minder consumeren, meer sparen
Volgens ABN Amro gaven Nederlandse consumenten tijdens de lockdown gemiddeld 19% minder uit. Sparen deden ze wel: uit cijfers van De Nederlandsche Bank blijkt dat huishoudens in mei bijna 10 miljard euro opzij legden. Dat is de grootste stijging van spaargeld in 22 jaar.
Volgens ABN Amro lagen de gemiddelde consumentenbestedingen in juni nog zo'n 10% lager dan tijdens dezelfde periode vorig jaar. Vooral in de entertainment- en reissector is de pijn nog steeds voelbaar, omdat deze nog maar ten dele onder de beperkingsmaatregelen vallen.
Uitgaven aan kleding, schoenen, wellness en horeca bevinden zich ook nog steeds onder het niveau van voor de crisis. De detailhandel bleef het daarentegen goed doen: volgens het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) steeg de omzet in deze sector in mei met 8,2%. Vooral supermarkten en lokale speciaalzaken behaalden meer omzet dan normaal, zowel online als offline. Deze trend zette zich in juni voort.
Met andere woorden, de Nederlandse economie draait weer, maar niet op volle toeren. Dat komt omdat de economische activiteit beperkt wordt door aanhoudende maatregelen om het virus onder controle te houden, voorzichtigheid van consumenten en ondernemers en krimp van de vraag naar Nederlandse producten en diensten vanuit het buitenland.
V-vormig herstel lijkt uitgesloten
Van een inhaalslag is dus geen sprake, en daarmee lijkt een V-vormig herstel, met een snelle terugkeer naar de economische groei van voor de coronacrisis, uitgesloten. In plaats daarvan worden de eerste contouren van een zogeheten ‘95%-economie’ langzaam zichtbaar.
ABN Amro verwacht dat deze 95%-economie het nieuwe normaal zal zijn totdat er een vaccin beschikbaar is tegen Covid-19. De bank gaat ervanuit dat dat er medio 2021 zal zijn.
... maar vertrouwen van ondernemers en consumenten verbetert
Toch zijn er wel wat lichtpuntjes. Door het snel teruglopende aantal besmettingen en de versnelde versoepeling van de coronamaatregelen vertoont het vertrouwen van de Nederlandse consument in de economie een stijgende lijn. Het consumentenvertrouwen kwam in de tweede helft van juni uit op -26, vergeleken met -29 in de tweede helft van mei.
Ook ondernemers zijn een stuk minder negatief. Zo steeg het producentenvertrouwen van -25,1 in mei naar -15,1 in juni.
Twee voorlopende indicatoren in de lift
Een ander lichtpuntje - zij het nog bescheiden - zijn twee voorlopende economische indicatoren, waar ABN Amro naar kijkt om een vinger aan de pols te houden: de MSCI Netherlands Financial-index, waarin de beursgenoteerde Nederlandse banken en verzekeraars zijn opgenomen, en de elektriciteitsprijzen op de optiemarkt.
Beide barometers vertonen doorgaans een sterke samenhang met investeringen en economische groei. Want banken spelen een cruciale rol bij de financiering van investeringen en de elektriciteitsprijzen zitten in de lift als bedrijven op volle toeren draaien en daardoor meer elektriciteit gebruiken.
Volgens ABN Amro getuigen beide indicatoren van een toenemende economische activiteit in juni ten opzichte van mei. Maar ook hiervoor geldt: we zijn nog niet terug naar de niveaus van vóór de coronapandemie.