De tweede externe schok door de Griekse situatie die gisteren de aandelenmarkten in zijn greep hield, was aanzienlijk kleiner dan de eerste. Beide bewegingen vonden overigens plaats op een maandag:
- Vorige week maandag viel de AEX terug van een lagere top (sinds april) van rond de 497 naar een niveau van ongeveer 474.
- Gisteren werd er ook een forse neerwaartse openingsgap gevormd, maar bodemde de AEX rond zijn dieptepunt van de derde correctie bij 464,60. Een intraday-dieptepunt werd gevormd net onder de 464.
In de daling van ongeveer anderhalve week tijd viel de AEX terug van 497 naar 464, een daling van 33 punten. Er is dus sprake van opnieuw een correctie, de vierde van dit jaar.
Eindfase correctie
Als we uitgaan van de correctieperiode vanaf de jaartop van 510,50 in april dan is dit inmiddels alweer de derde correctie sinds deze correctiefase startte. Bij een daling van 5 tot 10% is er sprake van een normale correctie.
Ik ga er overigens nog steeds vanuit dat deze sinds maart-april opgestarte correctiefase in de eindfase zit. Mijn doel werd daarbij aan de bovenkant al behaald (zone 450 tot 460) waar een enorme hoeveelheid aan steunpunten is te zien.
Wel werd de sinds oktober stijgende bodemlijn op de logaritmische weekgrafiek gisteren gebroken (rond de 470). Een dergelijke beweging was overigens niet uit te sluiten en heeft geen invloed op de vorming van een hogere middellangetermijnbodem, na de stijging van 25% in de eerste maanden van dit jaar.
Nadeel van deze lijn was dat er alleen in december een raakpunt was na de bodem in oktober vorig jaar bij 366.
Daggrafiek AEX
Klik op de grafiek voor een grote versie
Positieve omkeerpatronen
Zoals ik recent al vaker aangaf, is het onmogelijk om te anticiperen op dit soort schokken en moeten we dan vooral letten op de trends, steun en weerstanden, en omkeerpatronen. Er is nu een dubbele bodem gevormd in de zone 464 tot 464,60.
Verder werd de sinds oktober stijgende bodemlijn op de lineaire daggrafiek bijna getest. Deze lijn ligt vandaag bij 462,50 en het is overigens de tweede keer dat de voormalige dalende toppenlijn van de derde correctie van dit jaar (vanaf de 504,80-top) wordt teruggetest.
Als we dan kijken naar het patroon van de laatste paar weken dan is een dalende wig te zien. Hierbij dalen de toppen sneller dan de bodems en dit zijn over het algemeen positieve omkeerpatronen. Als laatste werd opnieuw een forse inverted hammer gevormd.
Deze patronen zagen we vorige week ook al ontstaan, maar werden uiteindelijk neerwaarts gebroken en daarmee geneutraliseerd. Ook werd de forse neerwaartse openingsgap uiteindelijk op 0,10 punt na gesloten. Hiermee is er geen gap met waarde meer.
Dit zijn allemaal bemoedigende signalen dat de AEX nog steeds bezig is met een groot bodemvormingsproces.
Minder verkoopdruk
In de technische indicatoren werden de maandenlange dalende toppenlijnen al eerder opwaarts gebroken, wat een koopsignaal opleverde vanuit deze indicatoren. Zowel de RSI als de MACD lijken nog steeds in het proces van de vorming van een hogere bodem te zitten.
Hierdoor ontstaat overigens ook positieve divergentie op dit moment. Ondanks een gelijke bodem in de AEX tijdens de huidige snelle correctie van 33 punten, lijkt de verkoopdruk dus op te drogen.
Test van de jaartop
Het is voor de komende dagen belangrijk dat de AEX zijn dalende toppenlijn vanaf de 497 breekt. Dit is ook de bovenkant van de dalende wig. Deze dalende toppenlijn ligt vandaag bij 474 en daalt dagelijks ruim 3 punten en het lijkt daardoor slechts een kwestie van dagen voordat deze weerstandslijn wordt gebroken.
Zodra dit gebeurt, lijkt de bodem te staan en kan de AEX op weg naar zijn 50-daags gemiddelde en het laatste deel van de openstaande gap van vorige week maandag (486,30 – 488,30) sluiten.
Zolang deze bodem bij 464 tot 464,60 behouden blijft, ga ik er vanuit dat in de komende twee maanden nog steeds de kans aanwezig is dat de jaartop opnieuw zal worden getest.
Daggrafiek DAX
Klik op de grafiek voor een grote versie
DAX: beperkt dalingspotentieel
Ook de DAX vormde een inverted hammer en testte voor de vijfde keer de horizontale steunzone van 10.800 tot 10.850. Hier ligt ook de bovenkant van mijn afgegeven doel voor deze correctie van enkele maanden geleden. Hierdoor is de DAX ongeveer 13% teruggevallen, vergelijkbaar met de forse correctie van oktober vorig jaar.
Zolang deze steunzone intact blijft, wint de koers steeds meer aan kracht. Daaronder is beperkt verder neerwaarts potentieel naar de 10.600 waar het 200-daags gemiddelde is te vinden.
In het zeerkortetermijnbeeld ligt een dalende toppenlijn bij 11.000 die dagelijks 80 punten daalt. Daarboven ontstaat steeds meer kans op bodemvorming. Uiteindelijk moet de DAX de sinds april dalende toppenlijn nog breken die vandaag bij 11.435 ligt (oranje lijn).
Maar ook hier geldt dat ik verwacht dat deze in maart gestarte correctieve fase in de eindfase zit.
De informatie in deze column behelst geen individueel beleggingsadvies maar slechts een algemene aanbeveling waarop beleggers hun beleggingsbeslissingen mede kunnen baseren. ING Bank N.V. is verantwoordelijk voor het uitbrengen van de hierboven opgenomen beleggingsaanbeveling die is opgesteld door Bas Heijink, Senior Analist Technische Analyse van het ING Investment Office. Deze beleggingsaanbeveling is opgesteld op basis van zijn eigen kennis gecombineerd met betrouwbare bronnen.