Dit jaar onderzocht het Britse fondshuis Schroders wederom de stemming onder Nederlandse beleggers met een belegd vermogen van meer dan 50.000 euro. Het was alweer het zesde onderzoek, uitgevoerd door TNS Nipo. 307 beleggers werkten mee, daarvan was 85% was man, 68% ouder dan 60 jaar en 45% maakt gebruik van een beleggingsadviseur. Het onderzoek vond plaats medio augustus, vlak voor de beurscorrectie.
Uitgevers van beleggingsfondsen mogen de champagne laten knallen, want voor het eerst in de geschiedenis van het Nederlandse beleggen zijn er meer vermogende Nederlanders, die aandelen in een beleggingsfonds hebben, dan dat zij geld op een spaarrekening hebben staan.
Ook percentueel is het deel van het vermogen dat in beleggingsfondsen is gestopt (36%) hoger dan ooit. Op spaarrekeningen, traditiegetrouw de grootste vermogenscomponent, staat nu 30% van het vermogen van particuliere Nederlandse beleggers.
Aandelenfondsen populairst
Het zal niet verbazen dat tegelijkertijd individuele aandelen minder populair zijn. Iets meer dan de helft van de respondenten heeft nog afzonderlijke aandelen in hun portefeuille. Vijf jaar geleden was dat nog ruim driekwart.
Out of China
Nederlandse beleggers hebben even hun buik vol van China. Het afgelopen jaar waren ze juist in grote getale gaan beleggen in China als gevolg van het stijgende optimisme over de groeiperspectieven van het land. Het percentage beleggers dat Chinese aandelen in de portefeuille had opgenomen steeg van 30% in 2014 tot 40% in 2015.
Maar al voordat de Chinese beurzen eind augustus scherp daalden, beoordeelde 47% van de beleggers de regio Noord-Azië, waar China ook onder valt, als de regio met het allerhoogste beleggingsrisico. Alleen Oost-Europa scoorde slechter.
De plotselinge omslag in het sentiment rond beleggen in opkomende markten en met name China, is vooral zo opmerkelijk omdat het onderzoek is gehouden vlak voordat de koersdalingen begonnen. Michel Vermeulen, algemeen directeur van Schroders Benelux, beschouwt de negatieve stemming over China als tijdelijk.
“Fundamenteel is Azië de regio waar de groei vandaan zal komen, voor de komende decennia. Daar verandert een schrikreactie zoals we registreren onder Nederlandse beleggers, niets aan. Wie verstandig is, verliest China niet uit het oog.”
Stijgend optimisme
Dit jaar zijn beleggers optimistischer over de beleggingskansen dan een jaar eerder. De Schroders Beleggersoptimisme Indicator staat op dit moment op een gematigde 27%, tegenover een veel somberder 19% vorig jaar. Dat wil zeggen: dit jaar heeft 42% van de beleggers meer vertrouwen in de beleggingskansen en 15% minder. Vorig jaar waren de cijfers nog 39% positief en 20% negatief.
Verschil met vorig jaar is ook dat beleggers veel vaker naar hun portefeuille kijken. Een op drie kijkt tegenwoordig dagelijks. Dat was in 2014 nog een op vier. Je zou denken dat dit moet leiden tot meer handelen. Dat blijkt echter niet het geval. Vermeulen: "Dat beleggers meer kijken is natuurlijk mede te danken aan de ontwikkeling van allerlei handige apps."
Ook een belangrijke vraag: wat zijn nu de belangrijkste zorgen? Meest genoemd worden: de internationale politieke instabiliteit, de schuldencrisis in de eurozone en, dat is lastig te begrijpen omdat het ook veel voordelen biedt, een verdere voortzetting van de huidige lage rentetarieven.
Beleggen = pensioenbeleggen
De groeiende angst om straks met te weinig pensioen te zitten, heeft ertoe geleid dat 59% van de respondenten vooral voor extra pensioen belegt. Dat was in 2010 slechts 22%. Door de lage spaarrente heeft een derde van de beleggers helemaal geen geld meer op een spaarrekening staan. Jongeren sparen naar verhouding meer dan ouderen, maar hebben relatief dan ook minder vermogen.
Particuliere pensioenkeuzes
Omdat pensioen bij elkaar te beleggen, wordt nog altijd vooral voor Nederlandse waar gekozen. 43% van de gemiddele aandelenportefeuille bestaat uit Nederlandse aandelen, gevolgd door aandelen uit Europa (20%), VS (13%) en Azië (8%).
Hoewel ETF's steeds meer worden ingezet in de beleggingswereld is de Nederlandse particuliere belegger er nog amper mee bekend.
Outlook
Gevraagd naar waar de beste kansen liggen, kiest de Nederlandse belegger voor Nederland (uiteraard), West-Europa en de VS. Oost-Europa en Azië blijken zwaar uit de gratie. Over de rest van de wereld is de mening niet gewijzigd. Vermeulen: "Het beleggingsgedrag van particulieren wordt steeds meer gestuurd door de adviezen van de beleggingshuizen. Dat zorgt voor rust. Zoiets als een campingrally, of dat de helft van de particulieren in turbo's belegt, zie ik niet snel meer gebeuren."
En dan nu nog de hamvraag: waar staat de AEX over een half jaar? Toen de vraag werd gesteld bewoog de AEX nog rond de 500 puntengrens. De gemiddelde Nederlandse particulier gokte op 498 punten, daarmee toch wel duidelijk aangevend dat veel upside niet werd verwacht.
Rob Stallinga is financieel journalist. De informatie in zijn artikelen is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.