De afgelopen 10 jaar zijn aandelen opkomende markten fors achtergebleven bij aandelen uit ontwikkelde landen. Het verschil in rendement van de MSCI World (+216%) en de MSCI Emerging Markets (+71%) is zo’n 145% in euro gemeten. In bijna elk jaar in deze periode bleven aandelen uit de opkomende landen achter bij die uit de ontwikkelde landen. Ook in de eerste weken van dit jaar lijkt de trend zich voort te zetten.
Opkomende markten hebben ook hun gloriejaren gehad, zeker aan het begin van deze eeuw stegen de koersen onafgebroken; in de periode 2002-2007 met zo’n 30% per jaar. Eigenlijk is het na de financiële crisis (2008-2009) niet meer goed gekomen met de aandelenkoersen in opkomende markten.
Noord tegen zuid
De vraag is of we het opkomende landen nog wel zo moeten blijven noemen. Global South is de nieuwe term die in de afgelopen jaren steeds meer naar voren is gekomen. Daarmee wordt gerefereerd aan landen die onderontwikkeld zijn of economisch achterlopen met een laag gemiddeld inkomen. Vaak hebben deze landen een instabiele democratie en bevinden zij zich in het proces van industrialisatie.
De westerse wereld wordt steeds vaker Global North genoemd. Zeker in het huidige geopolitieke landschap proberen de Global South-landen meer samen te werken, aangezien ze het niet eens zijn met de dominantie van het Westen, pardon Global North.
Winnaars en verliezers
Je kunt niet alle opkomende landen over een kam scheren. De ontwikkelingen kunnen per land behoorlijk verschillen. Op dit moment worden de opkomende markten gedomineerd door China, India en Taiwan. Hierbij zijn India en Taiwan in de afgelopen jaren succesverhalen op de beurs geweest en is hun gewicht in de index daardoor enorm gestegen. Het zijn trouwens ook landen die het in de afgelopen 10 jaar beter hebben gedaan dan ontwikkelde markten.
De grote verliezer is China, met name in de afgelopen 3 jaar vanaf het moment dat de coronapandemie uitbrak. In deze periode zijn Chinese aandelen (MSCI China) in koers ongeveer gehalveerd. De belangrijkste oorzaak van het achterblijven van China is het beleid van president Xi, dat bekend staat als Gemeenschappelijke welvaart. Daarmee wordt de welvaart in China herverdeeld door middel van wet- en regelgeving, wat ten koste van de winsten in het bedrijfsleven gaat.
Daarnaast zit China nog steeds met een grote vastgoedcrisis en voert het met de VS nog altijd een handelsoorlog. Momenteel vertegenwoordigen Chinese bedrijven ongeveer een kwart van de index MSCI Emerging Markets.
Eeuwige beloften
Rusland heeft ook op het rendement van de index gedrukt, al voor het uitbreken van de oorlog met Oekraïne. Eind 2021 werd het land uit de index gehaald.
Van de oorspronkelijke BRICS-landen heeft alleen India goed gepresteerd, terwijl China, Brazilië, Rusland en Zuid-Afrika op het rendement hebben gedrukt. Brazilië en Zuid-Afrika gaan ook gebukt onder verschillende governance-problemen en blijven vooralsnog eeuwige beloften - om uiteenlopende redenen, waarvan het politieke bewind de meest dominante is.
Sectorkeuze doet ertoe
De sectorsamenstelling van de opkomendemarktenindex is ook een belangrijke factor in het achterblijvende rendement. Financiële waarden zijn oververtegenwoordigd binnen de opkomende regio. Deze zouden moeten gaan profiteren van de opkomende middenklasse, maar in veel gevallen is dit niet tot uiting gekomen in een hogere winstgroei van veel van deze vaak door de overheid gestuurde bedrijven.
De consumentensector heeft op zich over het algemeen wel kunnen profiteren van de opkomende middenklasse in grote binnenlandse markten, zoals in India, China en Brazilië.
Informatietechnologie (IT) is groot in Taiwan, met TSMC als grote leider. De hoge IT-weging heeft ervoor gezorgd dat Taiwan goed presteerde, waarbij het recentelijk ook profiteert van de ontwikkelingen binnen kunstmatige intelligentie. In de andere opkomende landen heeft de IT-sector echter een relatief kleine weging.
Binnen IT is ook de weging van softwarebedrijven beperkt, wat juist in de ontwikkelde markten een snel stijgende sector is geweest qua beurskoersen. Verder zijn Chinese megacaps, zoals Tencent en Alibaba, fors naar beneden gekomen, terwijl hun westerse evenknieën Alphabet, Amazon en Meta het in de afgelopen 10 jaar juist heel goed op de aandelenbeurs hebben gedaan.
Tenslotte was de materialensector in de opkomendemarktenindex overtegenwoordigd, waarbij met name mijnbouwaandelen zwakke rendementen hebben geboekt.
Bedrijfswinsten lopen ook uit de pas
Uiteindelijk belegt de aandelenbelegger in bedrijven en hoewel de landenindices het niet goed hebben gedaan, zijn er wel degelijk (kwaliteits)bedrijven te vinden die van wereldwijde of lokale groeidrijvers kunnen profiteren.
Het achterblijven van aandelen in opkomende markten heeft echter ook te maken met het feit dat de winstontwikkeling van deze bedrijven moeizaam is geweest. Dit heeft verschillende oorzaken gehad, waarvan voor de Chinese aandelen het overheidsingrijpen op diverse vlakken de belangrijkste reden is geweest dat winsten van bedrijven onder druk stonden.
Uiteindelijk volgen de koersen van aandelen de winstgroei van de onderliggende bedrijven en die vallen al jarenlang gemiddeld gezien tegen in de regio. Winstmarges zijn ook de afgelopen jaren op een relatief laag niveau gebleven, terwijl winstmarges van bedrijven in de westerse wereld juist flink gestegen zijn.
Opkomende triggers
Wat kan ervoor zorgen dat opkomende markten het beter gaan doen? In het verleden was een zwakke dollar versus de lokale valuta altijd positief voor opkomende markten. Ook een lagere (Amerikaanse) kapitaalmarktrente helpt. Beide zouden de komende jaren kunnen voorkomen.
Ook is de waardering van aandelen in opkomende markten op basis van verschillende maatstaven goedkoop geworden. Vaak heb je echter wel een katalysator nodig om deze onderwaardering naar boven te halen. Verder zitten centrale banken in opkomende markten al in de versoepelingscyclus, aangezien de inflatie sneller is gaan dalen. Mede hierdoor worden er positieve economische groeibijstellingen verwacht.
Verder van belang is dat buitenlandse beleggers terugkomen. Voor veel Amerikaanse beleggers is China bijvoorbeeld niet meer investeerbaar, gezien het huidige Amerikaanse overheidsbeleid. Tevens zorgen alle geopolitieke spanningen ervoor dat de meeste beleggers liever 'dicht bij huis’ blijven. Verbeteringen op dit front zullen ook helpen voor een beter sentiment op opkomende markten.