Halte schreef op 20 augustus 2017 19:43:
Qua grote natuurlijk niet te vergelijken met het internationale BAM maar een interview met de directeur van HSB bouw uit Volendam (€ 139 miljoen omzet in 2016 met nettowinst van € 8,3 miljoen dus een nettomarge van 6%, een percentage waar BAM aandeelhouders alleen maar van kunnen dromen!) geeft wel een goed beeld van hoe vooral de projectontwikkeling/ (woning)bouw er in Nederland voorstaat en dat het gevaarlijk is om nu te snel te willen groeien ondanks het vele werk dat voor het oprapen ligt:
HSB-directeur ( van cobouw.nl):
‘Projectontwikkeling gaat nu hosanna, maar dat blijft niet zo’
HSB uit Volendam groeide afgelopen jaar met 15 procent, maar verkoopt tegenwoordig vaak nee. “In deze tijd is het gevaarlijk om veel werk aan te nemen”.De resultaten van ontwikkelende bouwer HSB zijn “keurig”, zegt directeur André Vos. De omzet steeg vorig jaar met 15 procent naar 139 miljoen euro. In 2014 en 2015 groeide de omzet van de Volendammers zelfs met 27 respectievelijk 43 procent. Maar de wal gaat volgens de HSB-directeur het schip binnenkort keren. “Dat kan niet anders.”
Op dit moment is er een “mega-vraag” naar woningbouwers, verklaart de bouwdirecteur de groei. “Plannen die door de crisis in de kast zijn gedaan, zijn allemaal afgestoft. Nieuwe woningbouwplannen zijn er ook, maar minder.”
Rek is uit de productiecapaciteitZelf woningen ontwikkelen is bovendien lucratief. “Met projectontwikkeling gaat het nu hosanna. Maar dat zal niet zo blijven”, tempert Vos de verwachtingen. HSB leverde onlangs 106 appartementen op Zeeburgereiland op. Ook in Vijfhuizen, Wormer en Haarlem bouwt HSB voor eigen risico.
In 2017 verwacht HSB echter een stabilisatie van de omzet en winst. Dat is prima, zegt Vos. “We zijn er niet op uit om twee keer zo groot te worden. De groei die we de afgelopen jaren gehad hebben, is een natuurlijke stijging geweest. Als we nog groter worden, bijvoorbeeld 200 miljoen euro, moeten we een extra managementlaag toevoegen. Dat past niet bij ons.”
Aan de snelle groei van de bouw komt volgens Vos een einde, omdat de rek uit de productiecapaciteit is. Onderaannemers en toeleveranciers hebben moeite om aan de groeiende vraag te voldoen. Gevolg: stijgende prijzen en oplopende wachttijden. HSB profiteert overigens ook van de schaarste; het bedrijf heeft tientallen metselaars in dienst die in onderaanneming over Nederland uitwaaieren. De onderaannemingstak van HSB draait volgens Vos net als de projectontwikkelingstak “heel goed”. Met het bouwbedrijf ging het minder. “Dat heeft het gewoon moeilijk.”
Stijgende prijzen maakt bouwers voorzichtigerDe onzekerheid over de prijzen maakt bouwers voorzichtiger. De stijgende grondkosten en bouwkosten maken het voor aannemers riskanter om werken aan te nemen. Want stel je voor, je neemt nu werk aan voor een bepaalde prijs, en over een jaar ga je bouwen, dan kunnen de prijzen van onderaannemers en toeleveranciers in de tussentijd enorm gestegen zijn, legt Vos uit. Als je met je opdrachtgever niets hebt afgesproken over indexering van de kosten, ben je de pineut. Het afgelopen jaar zijn de prijzen gemiddeld met 10 procent gestegen, zei Vos eerder in Cobouw.
Het wordt volgens de HSB-directeur door de stijgende kosten steeds moeilijker om goede rendementen te halen, ook in de regio Amsterdam. Aannemers haken daardoor vaak af bij aanbestedingen. Opdrachtgevers vinden daardoor steeds vaker geen aannemer. Vos hoort het steeds vaker om zich heen. Ook HSB bedankt soms voor een project. “Als er te weinig budget is, of als er nog vijf partijen gaan rekenen aan de klus. Maar soms komt het ook omdat het project op de verkeerde tijd komt.”
Niet pakken wat je pakken kanDe tijd dat je links en rechts bijna achteloos mooie projecten kon starten, is voorbij. Vos: “Wat wij niet doen is pakken wat je pakken kan.” Zowel bij woningbouw als bij projectontwikkeling.“We kijken heel kritisch naar ontwikkelposities, te veel risico willen we niet lopen. Het is in deze tijd gevaarlijk om te veel werk aan te nemen. Pas als we 100 procent zeker weten dat er ook gebouwd gaat worden, gaan we ontwikkelen. Anders doen we het niet.”
Het rendement moet in Volendam op niveau blijven. HSB scoort al jaren uitstekend in een sector waar een nettomarge van de grootste bouwers in 2015 op een schrikbarend karige 0,5 procent bleef steken. HSB haalt door een nettowinst van 8,3 miljoen euro in 2016 een nettomarge van 6 procent (2015: 4,7 procent). Van de grote woningbouwers uit de Cobouw 50 overtroffen alleen Van Wanrooij en Hemubo in 2015 dit rendement.