Vooruitblik: Vol verwachting...

Vanaf intradag-, jaartop en top bullmarket anno maart 2009 op 557,43 is de AEX 4,1% gezakt tot intradagbodem 534,62 van vrijdag. Daarmee begint de daling van vooral afgelopen week zowaar op een dip of correctie te lijken. Wel gaat het langzaam – zeker voor een neergang – en met nullen voor de komma.

De reden dit keer lijkt mij vooral een aantrekkende euro. Ik kan braaf tikken dat de markt duur is, vermoeid oogt en het momentum lijkt te verdwijnen, maar ik kan me eigenlijk niet meer herinneren dat het anders was. Ik verbaas mij eerlijk gezegd eigenlijk als sinds maart 2009 over de stijging. 

Noem het een bubbel, stel de centrale banken verantwoordelijk, maar feit is dat de omzetten en winsten van de bedrijven tred hebben gehouden met de stijgingen. Benjamin Graham, de godfather van fundamenteel beleggen, zou mij nu misschien op de vingers tikken en zeggen dat het precies andersom is. 

Het KW3-cijferseizoen zit er op en dit jaar volgt nog een keer het bekende rondje data van werkgelegenheidscijfers, inflatie, voorlopende indicatoren et cetera. Dan zit 2017 er op. Het gebeurt alleen zelden dat die nog koersimpact hebben. Misschien geldt dat ook voor de Fed-renteverhoging volgende maand. Ingeprijsd.

Daarna gaan de boeken dicht. Ja maar, we hebben nog recht op een eindejaarsrally, gilt u wellicht. Nee, dat heeft u niet. Statistisch zijn november en december goede beursmaanden, maar dat wil niet zeggen dat u ieder jaar standaard +2,5% maakt. Dat is hooguit per saldo zo.

 

 

Hoe duur is duur?

Agendatechnisch mag het jaar er misschien zo goed als op zitten, dat wil niet zeggen dat de koersen er ook zo over denken. Voor voorspellen moet u nooit bij mij zijn, maar ik kan wel de markt lezen. Ik houd het simpel, de AEX versus de verwachte winst. Die score is tot staan gebracht? Werd tijd.

 

Historisch gezien is de AEX behoorlijk aan de prijs, maar gelukkig nog geen jaar 2000-toestanden. All time high 703,18 was echt een dronkemanskoers.

 

De S&P 500 is een stuk duurder dan de AEX en loopt zelfs met de koersen op.

 

Voor deze index geldt ook dat ze duur is, maar dat ze ook wel eens veel gekker heeft gedaan. Daar werd ze uiteindelijk ook flink voor gestraft.

 

Kleine moeite om ook de wereldaandelenbeleggers te bedienen, hoe staat de MSCI World Index er voor? Beetje hetzelfde verhaal als de S&P 500, maar zo raar is dat niet. Het ding bestaat voor iets van 60% uit Amerikaanse aandelen.

 

Langer bekeken geldt ook hier dat aandelen duur zijn. Wat is nu de moraal? Als bedrijven de almaar aantrekkende wereld- en vooral Europese economie weten om te zetten in meer winst en omzet, zijn nog hogere koersen te rechtvaardigen bij zeg maar min of meer gelijkblijvende waarderingen.

Zeker zolang de rentes laag blijven! De downside is afvlakkende economie, mogelijk aantrekkende rente en, vooral voor de AEX, zakkende dollar. Als u er een giftige Damrak cocktail van wilt maken, dan voegt u daar een dalende olieprijs en volledig stilvallende fusie- en overnamemarkt aan toe.

 

Koopjes Damrak...?

• Stijgt ASML verder?
• Is Gemalto een koopje?
• Kan ik Altice al opikken?

Hartstikke leuk zo'n BeleggersFair vrijdag, maar u heeft altijd van die moeilijke vragen :-) Weet ik veel... Een poging. Volgens mij heb ik dit ook zo ongeveer geantwoord. Ik beleg niet in individuele aandelen, ik zou ze echter alle drie nu niet durven te kopen voor een ritje omhoog. Toegegeven, ik ben vrij risico-averse.

• Ja, het aandeel ASML kan verder stijgen, ondanks dat het peperduur is. Dat is het bijna altijd. En zo lang het zo hard zijn omzet en winst kan laten groeien, zijn hogere koersen mogelijk. Moet de brede markt wel blijven stijgen, want anders gaat ASML gewoon mee.
• Gemalto kan een koopje zijn, als ze de boel weer op de rit heeft. Het kan ook duurkoop zijn, als kelderende winst en omzet dit jaar - in hoogconjuctuur en met grote digitale veiligheidsuitdagingen! - geen toeval zijn. Zelfs dan kan het aandeel ook meestijgen op misschien de brede markt.
• Bij Altice is het vertrouwen weg. Het gevaarlijkste is dat de daling een eigen leven gaat leiden, doordat klanten wegblijven, banken nerveus worden en de beurs een emissie vreest. Of gewoon een relief rally? Deze zomer betaalde u nog drie keer zoveel voor hetzelfde aandeel.

Als ik toch met (verwachte) koerswinstverhoudingen in de weer ben, geef ik ze u van alle AEX-, AMX-, en AScX-aandelen. Ik neem de dividendrendementen mee, want meer dan die KW's laten die misschien nog wat koopjes zien.

 

Wat valt mij op?

• Ja, financials lijken goedkoop. Die hebben echter altijd een relatief lage KW, onder meer omdat ze dubbel risico hebben (van hun eigen dikke ik en van hun klanten). Wel betalen ze prachtige dividenden.
• Eerlijk gezegd vind ik alleen Ahold Delhaize, ArcelorMittal en Randstad op het eerste oog nog betaalbaar.
• Zelfs Royal Dutch Shell is duur (net als financials zijn ook oliewaarden traditioneel goedkoper dan de brede markt), maar het sublieme dividend is wat hier telt.
• Unibail-Rodamco is ook niet echt goedkoop, maar (zie hieronder) als sector is vastgoed misschien nog het enige, relatieve koopje op Beursplein 5. De koersen zijn zeker achtergebleven. Topdividenden ook.
• Oh ja, als u mij zou dwingen te kiezen, dan neem ik Gemalto en niet Altice. Geen idee wat ze precies uitspoken daar, maar het is tenminste wel een gewoon bedrijf en geen wandelende schuldenhefboom.

 

 

In de AMX swingen de koopjes u ook niet tegemoet. Wel zijn er diverse special occasions te koop van fondsen die bijvoorbeeld even geen (Fugro), of bijna nooit (Air France-KLM) winst maken, of op een andere manier rollebollend door het leven gaan (Arcadis, Flow Traders, Intertrust en TomTom)

• Ondanks enorme koersstijgingen zijn ASMI en Besi helemaal niet zo duur. U weet wel hoe volatiel winst en omzet bij vooral Besi kunnen zijn.
• Als dividendcoupons knippen uw grote liefhebberij is, dan is PostNL wellicht iets. Downside is het postbedrijf, upside de pakketbezorging.
• Philips Lighting...?

 

 

Wat een heerlijke voor-elk-wat-wils vergaarbakken zijn de die AMX en AScX eigenlijk. Op het eerste gezicht lijkenin de AScX ook genoeg koopjes te zijn (Beter Bed, Binck, Ordina, Sif en Stern), maar die hebben allemaal zo hun verhaal.

• Mijn oog valt meteen op Amsterdam Commodities, maar ik ben dan ook een saaie, groeiend gras belegger.
• Kas Bank doet bijna 10% dividendrendement?! Dan moet er adder onder het gras zijn. Op lange termijn lijkt me blockchain technologie een bedreiging voor zulke bedrijven, maar dat is nog toekomstmuziek.
• Over toekomstmuziek gesproken: zo'n peperduur fonds met zo'n mooi dividendrendement als Brunel komt u zelden tegen.

 

Agenda

Barbarians at the gate! Onbetaalbaar ieder jaar die knokfilmpjes, vooral de matpartijen in de Wal-Mart om de flatscreens. Hier is een mooie compilatie:

 

Ondeugend als ik ben... bitchfight! :-)

 

Vrijdag is het weer nationale shopdag in de VS: Black Friday. Wat dat betreft is het een raar beursweekje, want we doen de halve week zonder de VS. Donderdag zijn daar de beurzen dicht vanwege Thanksgiving en vrijdag zijn ze al om 13:00 uur dicht, om iedereen de gelegenheid te geven in de Wal-Mart te vechten.

Dat is spreekwoordelijk, want Black Friday is Black Friday niet meer. Dat was altijd de nationale shopdag voor Amerikanen in aanloop naar het feestseizoen en de make-or-break dag van het jaar voor retailers. En toen waren daar internet en Amazon. Black Friday begint virtueel nu woensdag al en duurt tot zondag.

Dan komen ook de cijfers door hoeveel geld de Amerikanen waar hebben besteed en daar kunnen de koersen volgende week maandag op reageren. Nog altijd maken Amerikaanse consumentenuitgaven tweederde van de economie uit, die op haar beurt weer een kwart van de wereldeconomie is. Belangrijk dus.

Vraag mij niet waarom. Vroeger werd hier op de beurs veel belang aan gehecht en reageerden de koersen er ook op - net als de maandelijkse detailhandelsverkopen - maar anno hoor ik er nooit meer iemand over. Knoop dat in uw geheugen. Alles wat u en ik belangrijk vinden op de beurs is modegevoelig. 

Misschien hoort u bijvoorbeeld over vijf jaar ook niemand meer over centrale banken, rentes en uitpuilende centrale bankenbalansen. of inflatie. Dan zijn wellicht begrotingstekortern weer hip, of want anders. In ieder geval speechen deze week (twee keer achter elkaar) ECB's Mario Draghi en Fed's Janet Yellen.

Draghi gaat volgend jaar krapper te werk en Yellen verhoogt in december voor ze begin februari met pensioen gaat. Wat kunnen ze nog voor nieuws hebben? Niet veel gok ik. Cijfers zijn er nog van OCI en de eerste schattingen inkoopmanagersindices Duitsland en VS over november zijn voor mij Klapperrr van de Week.

Economisch momentum, weet u wel. Hier de hele agenda met de highlights.  

20 nov
01:50 Japan handelsbalans okt
08:00 Duitsland inflatie PPI okt 0,1% MoM
15:00 EU speech ECB-president Mario Draghi
17:00 EU speech ECB-president Mario Draghi

21 nov
08:00 OCI KW3-cijfers
08:00 Eurocastle KW3-cijfers
08:00 EasyJet KW3-cijfers
16:00 VS verkopen bestaande woninen okt 5,42M

22 nov
00:00 VS speech Fed-voorzitter Janet Yellen
06:30 Nederland consumentenvertrouwen
08:00 Ackermans & Van Haaren KW3-cijfers
09:00 VolkerWessels notering ex-dividend
14:30 VS orders duurzame goederen okt 0,5% MoM
14:30 VS jobless claims
16:00 VS consumentenvertrouwen Michigan nov 98,9
16:30 VS weekrapport olievoorraden
20:00 Fed notulen

23 nov
00:00 VS en Japan beurs dicht ivm Thanksgiving
08:00 Kardan KW3-cijfers
08:00 ThyssenKrupp KW3-cijfers
08:00 Duitsland BBP KW3 0,8% QoQ
09:00 Frankrijk flash manufacturing PMI nov
09:00 Frankrijk flash services PMI nov 56,9
09:30 Duitsland flash manufacturing PMI nov 60,4
09:30 Duitsland flash services PMI nov
10:00 EU flash manufacturing PMI nov 58,4
10:00 EU flash services PMI nov 55,1
10:00 VK BBP KW3

24 nov
00:00 Beurs VS om 13:00 uur dicht ivm Black Friday
10:00 Duitsland Ifo Geschäftsklima nov 116,6
15:45 VS flash manufacturing PMI nov 54,7
15:45 VS flash services PMI nov 55,6

Kiek op de Grafiek

De AEX gaat even in de zak van Sinterklaas (het maximum is tot dusverre -4,1%, zoals gezegd), maar alles valt nog binnen alle trends, gemiddeldes en beleggerszenuwen denk ik. Zelf wacht ik af tot AEX en wereldindex -10% afkomen, voor het voor mij een dip is en ik bij koop. Voor de AEX is dat zeg 500.

 

De AEX herbeleggingsindex, ofwel Nederlandse DAX, komt af van een nieuwe all time high. Daar is niks raars of vreemds aan, meer is het nog niet.

 

-4% is niettemin behoorlijk wat voor 2017-begrippen, maar ondanks dat de AEX VIX Index (volatiliteit) is opgelopen, druipt hier ook nog geen dip van de borden. Let wel, dit ding kan wel tientallen procenten bewegen op één dag, ofwel het kan er zomaar in schieten. Er is alleen geen voorspellende waarde.

 

De Eurostoxx 50 oogt een stuk minder dan de AEX en hier reikte de huidige daling al tot -5,1%.

 

Daling? de S&P 500 weet van niks. Daarom schrijf ik in alle nederigheid - ik heb geen bewijs - de Europese daling vooral aan de aantrekkende euro of dalende dollar toe.

 

Onze rente staat bij wijze van weer op start: krijgen we weer zo'n zinloze run naar boven en weer beneden?

 

Idem dito voor de Bund. Werp af en toe toch een blik op het ding, als de Duitse regeringsformatie een gebed zonder einde wordt. Dit gezegd hebben de, dit kan zomaar eens een issue worden op de beurs in de komende weken. 

 

Geldt ook een beetje voor onze en de Duitse, de Amerikaanse staat ook ongeveer in het midden van de range dit jaar. Pas bij 2,6% komen de hele lange neergaande trends in beeld tot 1981 aan terug. 

 

Marktdirigent EUR/USD roert zich weer, dit keer liep de euro in de afgelopen tijd wat op. U kent de vuistregel: dure dollar is goed voor de AEX, dure euro slecht.

 

Hup olie. Het zweet en de krachtsinspanning spatten bijna van de grafiek af. Met een dalende dollar had olie, in dit geval West-Texas Light Intermediate, best wat hoger mogen staan...?

 

Over goud hoort en ziet u niemand meer. Dan wil ik het wel hebben, denkt u dan misschien intuïtief. Kan. Risico is dat het nog vijftien jaar of langer kan duren voordat er nog iemand naar gaat kijken. Intussen maakt u wel kosten, vangt u geen yield en zijn er elders wel stijgers.

 

Dan deze nog, bitcoin. Dat was vrijdag op de BeleggersFair als gespreksonderwerp nooit ver weg, kan ik u zeggen. Het enige zinnige dat ik er over kan zeggen dat de sky is dat u voor één bicoin een Amsterdams grachtenpand kan kopen. De limit is dat u in drie koerstikken alles kwijt bent. 

 

Prettige zondag verder en veel succes deze week.

Arend Jan Kamp is senior content manager van IEX. De informatie in dit artikel is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.