DeZwarteRidder schreef op 28 november 2021 17:23:
Sfeer rond formatie wordt somberder en de problemen 'steeds ingewikkelder’
Elke week schrijft politiek verslaggever Hans van Soest over wat er speelt in Den Haag in Onder Politici. Deze week: Waarom Duitsland kan wat wij niet kunnen.
Hans van Soest < 28-11-21, 12:03 Laatste update: 13:33
Eigenlijk hadden de leiders van de vier formerende partijen afgelopen donderdag en vrijdag weer naar landgoed De Zwaluwenberg in Hilversum gewild. Om eindelijk knopen door te hakken, verzuchten betrokkenen bij de formatie. Maar twee van de vier partijleiders zitten in het kabinet en waren druk met de steeds onbeheersbaarder wordende coronacrisis.
Ondertussen is bij VVD, D66, CDA en ChristenUnie een beginnende vorm van pessimisme te bespeuren. Er zou een regeerakkoord zijn voor Sinterklaas, was het idee. Maar inmiddels is de toon veranderd. Volgens de informateurs zijn de besprekingen ‘ver gevorderd’, maar is er nog nergens overeenstemming over. Maar dan ook over niets, benadrukken bronnen desgevraagd.
Wie de verkiezingsprogramma’s naast elkaar legt, ziet overeenstemming op belangrijke thema’s als de bouw van meer woningen of de aanpak van problemen op de arbeidsmarkt. Maar het is lastig om het eens te worden over het ‘hoe dan’.
Kosten
En over de vraag hoe we het allemaal gaan betalen, het hart van elk nieuw regeerakkoord. Lang hebben opeenvolgende kabinetten de almaar oplopende kosten in de zorg onder controle proberen te houden door de zorg lean en mean in te richten. Maar nu er door de pandemie te veel mensen tegelijkertijd naar de intensive care moeten, blijkt dat niet meer te kunnen. Om de zorg te redden moeten we eerder ingrijpen dan andere landen. Dat leidt zowel tot nieuwe maatschappelijke als financiële zorgen, want de steunpakketten voor de door de lockdown getroffen bedrijven worden ook duurder en duurder. ,,Het wordt eigenlijk steeds ingewikkelder’’, zegt een betrokkene.
Wat ook tegenvalt, zijn bestuurlijke dossiers als de stikstofcrisis, het eenvoudiger maken van ons belasting- en toeslagenstelsel of het Groningse gasdossier. Als er een simpele oplossing voor was, hadden de vier partijen die al wel in de afgelopen kabinetsperiode aangedragen.
Overmoedig bezwoer VVD-leider Mark Rutte begin november nog dat wij eerder een kabinet zouden hebben dan Duitsland. Deze week bleken die woorden loos.
,,In Duitsland heerst meer het gevoel dan hier dat er snel een nieuw kabinet moet komen dat voortvarend problemen kan aanpakken’’, zegt Hanco Jürgens van het Duitsland Instituut. ,,In Nederland gaat het relatief goed met veel dingen, waardoor eerder het gevoel heerst dat in een demissionaire periode de ambtenarij het land toch wel draaiende houdt. Maar zeker in de coronacrisis zie je hoe belangrijk het is een daadkrachtig kabinet te hebben.’’
Zo bakkeleide het demissionaire kabinet de afgelopen weken met negentien partijen in de Tweede Kamer over een onsje meer of minder in de corona-aanpak. Terwijl al duidelijk was dat er hard moest worden ingegrepen, ging het debat nog over 2G-beleid in de horeca, wat alleen zin heeft als het aantal besmettingen laag is. Formatiepartner ChristenUnie werd door het eigen ledencongres gemaand er niet mee in te stemmen. Maar hoe kun je een nieuw regeerakkoord maken als je het onderling al niet eens kunt worden over de aanpak van de grootste crisis sinds de Tweede Wereldoorlog?