'Drie keer is scheepsrecht' leek niet te gelden voor de goudprijs, meer specifiek de poging van de prijs van het gele metaal om de barrière van 2000 dollar te slechten.
Nadat de prijs in 2020 en 2022 die grens bereikte, volgde een daling. In het voorjaar van dit jaar gebeurde hetzelfde. De laatste dagen stoomde de goudprijs voorbij 2000 dollar en kwam kortstondig zelfs iets boven 2100 dollar uit, een all time high.
Een vierde poging om de 2000 dollar-horde te nemen én erboven te blijven kan wel eens van langere duur blijken te zijn.
Goed bij spanningen
De geschiedenis leert dat de goudprijs doorgaans prima gedijt in tijden van hoge inflatie of hoge onzekerheid over inflatie en geopolitieke spanningen. Daarnaast is (het vooruitzicht op) een zwakkere dollar ook vrijwel altijd wind in de rug voor de goudprijs.
Achter al die zaken kunnen we anno 2023 een groen vinkje zetten. Niet alleen de aanhoudende oorlog in Oekraïne en het conflict tussen Israël en Hamas zorgen voor een voor de goudprijs vruchtbare geopolitieke bodem, ook de spanningen tussen de VS en China en onzekerheid over wat er rondom Taiwan en in de Zuid-Chinese Zee de komende jaren zal spelen, spelen een belangrijke rol.
Voor 2024 en verder kunnen we stellen dat ook de gevolgen van de mogelijke winst van Donald Trump bij de Amerikaanse presidentsverkiezing in november volgend jaar van invloed zullen zijn op de goudprijs de komende tijd.
Centrale banken in de koopmodus
Die geopolitieke spanningen zorgen er niet alleen voor dat veel beleggers deels naar de veilige haven die goud heet vluchten, ook de overheden in de wereld passen hun gedrag aan.
Zo hebben de niet-westerse centrale banken dit jaar ruim 800 ton goud gekocht, blijkt uit de cijfers daarover die de World Gold Council verzamelt. In het derde kwartaal alleen al ging het om bijna 340 ton.
Ter vergelijking: tussen 2010 en 2021 kochten ze, gemiddeld genomen, minder dan 500 ton per jaar. Een belangrijke overweging om op grote schaal goud te kopen, is de vrees dat bij een mogelijk conflict met het Westen beslag kan worden gelegd op de deviezenreserves, die voor het leeuwendeel in dollars en euro luiden.
Bijl in de rentes
De beslaglegging op deviezenreserves van de Russische centrale bank liet dat zien. Door dollars op rekeningen in de VS in te wisselen voor fysiek goud en dat op te slaan in eigen land, verkleint men dat risico.
Daarnaast zijn steeds meer landen pessimistisch over of de dollar nog lang de facto dé onbetwiste wereldmunt zal blijven. Goud wordt in die kringen vaak gezien als een mogelijk fundament voor een nieuw internationaal geldstelsel in de toekomst.
Een andere factor die de goudprijs de laatste tijd opgestuwd heeft, is de alom aanwezige verwachting dat centrale banken als de Fed al vroeg in 2024 de bijl zullen zetten in hun rentes.
Goud kan verder omhoog
Het vooruitzicht op mogelijkerwijs flinke renteverlagingen drukt de goudprijs nu via twee kanalen omhoog. Het eerste kanaal loopt via de waarde van de dollar. Het vooruitzicht op lagere rentes van de Fed verzwakt de dollar doorgaans.
Een zwakkere dollar betekent dat goud, uitgedrukt in andere munten, goedkoper wordt, waardoor de vraag ernaar stijgt. Nu is het ook zo dat geopolitieke spanningen de dollar sterker kunnen maken omdat de Amerikaanse munt historisch bezien net zo goed beschouwd wordt als een veilige haven in woelige tijden.
Het is echter de vraag of die status tegenwoordig net zo sterk is als voorheen, bijvoorbeeld door de zojuist genoemde vrees voor inbeslagname van de deviezenreserves.
Grote kopers
Het tweede kanaal waarlangs de verwachting van renteverlagingen door de Fed op de goudprijs kan werken, is via de verwachte inflatie. Die is, ondanks de recente flinke dalingen, nog steeds aan de hoge kant en velen verwachten dat de inflatie nog een lange tijd eerder te hoog zal blijven dan naar 2% per jaar zal zakken.
Wanneer in zo’n omgeving de Fed de rente verlaagt, kan de vrees voor een lange periode van te hoge inflatie toenemen. Die vrees drukt de goudprijs omhoog omdat goud gezien wordt als een goede bescherming tegen inflatie.
Aanhoudende, zo niet oplopende geopolitieke spanningen de komende kwartalen, een zwakkere dollar en inflatievrees op middellange termijn zijn allemaal factoren die de goudprijs voorlopig onder opwaartse druk kunnen blijven houden.
Mede doordat de grote kopers, de centrale banken, nog lang niet klaar zijn met goud hamsteren. Uit een ondervraging van de World Gold Council blijkt dat een kwart van alle centrale banken in de wereld van plan is in de komende 12 maanden nog meer goud te kopen.
Edin Mujagic is hoofdeconoom van OHV Vermogensbeheer en is gespecialiseerd in (de gevolgen van) het beleid van de centrale banken. Hij heeft verschillende boeken op zijn naam staan, waaronder "Geldmoord: hoe de centrale banken ons geld vernietigen" en "Boeiend en geboeid: een monetaire geschiedenis van Nederland sinds 1814/1816". Hij studeerde monetaire economie aan de Universiteit van Tilburg. Hij schrijft op persoonlijke titel. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.