Niet verwacht, toch gekomen… Wat begin dit jaar nog zeker geen item was, maar wat momenteel het belangrijkste item op de beurs lijkt te worden, is de olieprijs. Deze daalt nogal sinds de olievoorraden in de Verenigde Staten twee weken geleden bekend werden.
De eind vorig jaar bereikte OPEC-deal is leuk en aardig, maar eens te meer blijkt dat de olieprijs in de Verenigde Staten wordt bepaald. De schalieproducenten draaien op volle toeren en met de steun van een nationalistische president in de rug zullen ze zeker geen gas terugnemen.
Daarnaast blijft het altijd afwachten of alle OPEC-landen zich aan de afgesproken productiebeperkingen houden. Saoedi-Arabië lijkt wat dat betreft de eerste misstap te hebben gezet door in februari zijn productie te verhogen.
Houdbaarheid
Oliehandelaren beginnen zich in ieder geval zorgen te maken over de houdbaarheid van het akkoord van de OPEC, dat loopt tot 1 juli aanstaande. Na een eerste krachtige reactie zijn de olieprijzen niet verder opgelopen. Daarom vraagt een aantal OPEC-leden zich af of de productievermindering wel zin heeft.
De Verenigde Staten zijn met hun schalieolie vol ingedoken op het mindere aanbod van de OPEC-leden en joegen daarmee de voorraden omhoog. Het gevolg was dat de olieprijzen niet verder stegen dan circa 55 dollar per vat WTI of 57 dollar per vat Brent.
Het is jammer voor alle landen die sterk afhankelijk zijn van olie-inkomsten. Het lijkt onwaarschijnlijk dat die de komende tijd veel hoger zal gaan met al het nieuwe aanbod. Het is niet waarom, maar daarom dat beleggers onlangs schrokken van de hoogte van de Amerikaanse olievoorraden. Hoewel er een stijging met 1,7 miljoen vaten van de Amerikaanse olievoorraden verwacht werd, bleken in de eerste week van maart de olievoorraden met maar liefst 8,2 miljoen vaten te zijn toegenomen tot 528,4 miljoen vaten. De totale voorraden zijn daarmee flink hoger dan het historisch gemiddelde voor de tijd van het jaar.
Na het bekend worden van de cijfers daalde de olieprijs fors. Een vat Amerikaanse olie (WTI) daalde met 5,4% tot circa 50 dollar per vat. Ook de Brent daalde op het nieuws, maar wel iets minder dan de Amerikaanse evenknie. Een week later steeg de olieprijs toen het Amerikaanse ministerie van Energie bekendmaakte dat de voorraden niet waren toegenomen, maar juist onverwacht gedaald. Toch zijn de olieprijzen nog zo’n 8% lager dan begin maart. Het is de vraag of deze op korte termijn verder kunnen herstellen.
Shell en dividend
De lage olieprijs is ook spijtig voor Shell, en dan vooral voor de toekomstige dividendbetalingen en voor de aandeelhouders die krampachtig blijven zitten. Bij de huidige olieprijzen zal het dividend namelijk opnieuw ter discussie gesteld (moeten) worden. Zoals ongetwijfeld bekend, heeft Shell zich fors in de schulden gestoken om de overname van British Gas vorig jaar te financieren. De doelstellingen van Royal Dutch Shell; afbouw van schulden en het niet verlagen van het dividend aan de aandeelhouders, nemen een flinke hap uit de cashflow. De relatief lage olieprijs levert wat dat betreft geen al te positieve bijdrage.
Om de doelstellingen toch te kunnen halen, heeft de Koninklijke ingezet op het snijden in kosten, het terugschroeven van de investeringen en het verkopen van niet-strategische belangen.
De laatste desinvestering is het van de hand doen van vrijwel alle belangen in Canadese teerzanden. Dit besluit komt op een enigszins raar moment. President Trump heeft immers net besloten dat een tweetal pijpleidingen er toch komt. Hiermee kan in de toekomst op een vrij eenvoudige manier Canadese olie getransporteerd worden naar de raffinaderijen in het zuiden van de Verenigde Staten.
Kritische aandeelhouders
Shell ontvangt voor de Canadese teerzanden in totaal 7,25 miljard dollar. Hiermee schiet de doelstelling om in totaal voor circa 30 miljard dollar aan desinvesteringen te doen, aardig op. De transacties worden naar verwachting medio dit jaar afgerond.
Het olieconcern komt met de verkoop ook tegemoet aan kritische aandeelhouders die vinden dat Shell verder moet verduurzamen. Het winnen van olie uit teerzanden is een van de meest vervuilende en kostbare manieren om olie te winnen. Het kost niet alleen enorm veel water, maar ook veel energie. Als gevolg van de hoge kostprijs, soms zelfs hoger dan 100 dollar per vat, lag de winning in veel velden al sinds eind 2015 stil. Samenhangend hiermee schreef Koninklijke Olie in 2015 al 2,2 miljard dollar af op de teerzanden.
Over verduurzamen gesproken, daar heeft het Noorse staatsfonds; het grootste ter wereld, op ingezet. Men wil dat zelfs zo ver doorvoeren dat het, naast onder andere ondernemingen uit de cement- en staalindustrie, olieconcerns eveneens uitsluiten als belegging.
Niet alleen smeerolie
Beleggen is rekening houden met meer dan één scenario. Want daar waar de Verenigde Staten momenteel de prijs zetten, en vooral drukken, waarschuwt het Internationaal Energie Agentschap (IEA) ervoor dat er meer geïnvesteerd moet worden. Zo niet, dan zal over een paar jaar de vraag naar olie het aanbod kunnen overstijgen.
Wat de recente fluctuaties wel duidelijk maken, is dat de prijs van het zwarte goud niet alleen de smeerolie, maar ook de richtingbepaler van de beurs blijft.
Martine Hafkamp is algemeen directeur van Fintessa Vermogensbeheer. Fintessa is een zelfstandig, onafhankelijk en gespecialiseerd vermogensbeheerkantoor uit Baarn, en tweevoudig winnaar van de Gouden Stier. Deze publicatie is samengesteld door Fintessa B.V. De in deze publicatie vermelde gegevens zijn ontleend aan door Fintessa B.V. betrouwbaar geachte bronnen en publiekelijk bekende informatie. Deze publicatie bevat beleggingsaanbevelingen, maar geen beleggingsadvies noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument. Voor de juistheid en volledigheid van de genoemde feiten, gegevens, meningen, verwachtingen en uitkomsten daarvan kan Fintessa B.V. niet instaan. Fintessa B.V. is een beleggingsonderneming en beschikt over een vergunning op grond van de Wet financieel toezicht. Fintessa B.V. staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten en De Nederlandsche Bank. Voor de uitgebreide Disclaimer verwijzen wij naar onze website www.fintessa.nl.