Technisch anticiperen financiële markten verdeeld op de spanningen tussen het Westen en Rusland over Oekraïne.
De olieprijs schiet de lucht in, een schrikreactie op Wall Street afgelopen vrijdag, Russische aandelen die hevig in mineur zijn en negatieve reisadviezen. We kunnen niet meer om de crisis rond Oekraïne heen.
Maar volgens deze markten valt het allemaal wel mee:
- De goudprijs, doorgaans omhoog tijdens een crisis, ligt vlak
- Aandelen wereldwijd bewegen grillig, maar bewegen per saldo zijswaarts
- De gasprijs is de laatste tijd juist gedaald
- Europese en Amerikaanse obligaties, normaal gesproken veilige vluchthavens, zijn juist in mineur
Propagandaoorlog
Als we de headlines moeten geloven dan staat Poetin al met één teen in Kiev.
Toch is het de vraag of een inval van Rusland in buurland Oekraïne aanstaande is. Hoewel volgens internationale media een Russische inval op korte termijn zeer waarschijnlijk is, lijkt het conflict vooral een propagandaoorlog.
Financiële markten verdeeld
Maar een technisch analist is enkel geïnteresseerd in wat de financiële markten hierover te melden hebben. Daar kijk ik dan ook naar. En die zijn op dit moment zeer verdeeld.
Uit ervaring weet ik dat aandelen vooral voorafgaand aan militaire conflicten zwak zijn. Maar op het moment dat de beschietingen starten is het grootste deel van de dalingen meestal al achter de rug.
Buy on the cannons, sell on the trumpets
Oudere beleggers zullen het zich vast nog wel herinneren hoe tegendraads de beurzen waren tijdens de Golfoorlog begin jaren 90.
"Buy on the cannons, sell on the trumpets" luidt het adagium dan ook. Vrij vertaald 'Koop als de kanonnen beginnen te bulderen'. Dus, mocht er een inval van Rusland in buurland Oekraïne plaatsvinden, bedenk dan dat de ergste kou op dat moment waarschijnlijk al uit de lucht is.
Helemaal onderaan deze blog staan de beursreacties op enkele militaire conflicten in het Midden Oosten.
Vandaag bekijk ik de Russische aandelenmarkt, de olieprijs, goud, de Bund Future en de MSCI World index.
Russische beurs test de bovenkant van het neerwaartse trendkanaal
De RTS index in Moskou blijft zwak. Zolang de dalende trend intact is, blijven we op onze hoede. Er ligt steun rond 1.260,55 punten (de bodem van 24 januari). De Russische beurs is sinds oktober bijna 25% gedaald.
Brent-olie door het dak
De olieprijs (Brent) heeft de weg omhoog gekozen nadat de toppen van oktober zijn gebroken. Hierbij is een koopsignaal opgetreden richting de weerstand van $115,71 (gevormd op 20 juni 2014).
Steun zien we rond $84,28 (de bodem van 24 januari).
Goud laat, binnen de zijwaartse fase, tussentijds herstel zien
Het edelmetaal goud beweegt binnen een grillig zijwaarts gericht koerspatroon met steun op $1.758,60 de (bodem van 3 november 2021) en weerstand op $1.877,24 (de top van 16 november 2021).
Zolang goud binnen dit zijwaartse koerspatroon gevangen zit, is er van paniek geen sprake. Vooralsnog fungeert goud niet als klassieke veilige vluchthaven.
Bund future door het putje
De Bund future is onder alle bodems van de afgelopen jaren gezakt, waardoor een technische verzwakking is opgetreden.
Dit geeft aan dat 10-jarige staatsleningen over de volle breedte van de markt in mineur zijn. Ook obligaties dienen dus niet als klassieke veilige vluchthavens.
De Bund future is een obligatie-index-future, met als referentie een mandje Duitse staatobligaties. De gemiddelde resterende looptijd ligt tussen de 8 en 10,5 jaar.
MSCI World index blijft binnen neutrale bandbreedte
De MSCI World index, die het koersverloop van de wereldbeurzen weergeeft, beweegt in zijwaartse richting tussen 2.954,19 punten (de bodem van 18 juni 2021) en 3.248,12 punten (gevormd op 4 januari).
De koersuitslagen binnen deze neutrale bandbreedte zijn te rommelig om er conclusies uit te kunnen trekken. De meest verstandige positie is er een aan de zijlijn.
Beursreacies op conflicten in het Midden Oosten
(Bron: KBC Asset Management)
In de voorbije 55 jaar werd het Midden-Oosten getroffen door meerdere militaire conflicten. Hieronder een overzicht van hoe de aandelenmarkten hebben gereageerd op enkele vorige conflicten.
1. Het tweede Israëlisch-Arabisch conflict en de nationalisatie van het Suez-kanaal (1956)
Tegen de achtergrond van grensgeschillen en terreuraanslagen in Israël onderhandelde het VK met Egypte over de zeggenschap over het Suez-kanaal.
Maar Egypte nationaliseerde, tegen de afspraken in, het kanaal. Twee maanden later brak de Israëlisch-Arabische oorlog uit.
Na twee ijzersterke beursjaren 1954 en 1955, was 1956 vanaf het begin een kwakkeljaar en de voorbode van een berenmarkt, die een dieptepunt bereikte in december 1957. De gebeurtenissen in Israël hadden geen aanduidbare invloed.
Doorslaggevend was dat de hoogconjunctuur zijn top had bereikt ergens halverwege 1955. Het hoogtepunt van de Suez-crisis viel wel samen met een vrij uitgesproken correctie.
2. De Zesdaagse Oorlog (1967)
De onmiddellijke aanleiding voor de oorlog was de sluiting door Egypte van de Golf van Akaba voor scheepverkeer naar Israël.
In de week van de oorlog klom de Dow Jones met 1,8%. In dit sterke beursjaar was de impact nihil.
3. De Jom Kipoer-oorlog (1973) en de Eerste Olieschok (1974)
In oktober 1973 lanceerden Egypte en Syrië een verrassingsaanval tegen Israël. De Arabische wereld stelde een olieboycot in tegen Israël en zijn "vrienden".
De crisis deed zich voor bij dalende beurzen. De invloed van de gebeurtenissen is hooguit marginaal. Zelfs op het ogenblik van het uitvaardigen van de olieboycot daalde de Dow Jones maar met 0,2%.
In de loop van 1973 was de olieprijs al met 20% gestegen tot $3 per vat. De westerse autoriteiten maakten de fatale fout een expansief begrotingsbeleid te voeren. Kortstondig werd een recessie vermeden, maar in 1975 brak de crisis in alle hevigheid uit.
4. Machtswissel in Iran en het begin van de eerste Golfoorlog (1979 - 1981)
Na de val van de Sjah en het uitroepen van de Islamitische Republiek in 1979 namen de spanningen tussen Iran en Irak toe.
De Eerste Golfoorlog verstoort ruim acht jaar het zeevaartverkeer in de Golf. De Amerikaanse S&P 500-index kende in 1979 en 1980 een bijna onafgebroken stijging.
In 1981 verkeerde de wereldeconomie in recessie en dat was meteen ook een zwak beursjaar. Midden maart 1982 werd de langgerekte beursrally van de jaren 1980 ingezet.
De machtswissel in Iran had geen invloed op de beurzen. Het begin van de eerste Golfoorlog lijkt de markten wel te hebben beroerd.
5. De Tweede Golfoorlog (1990)
Op 2 augustus 1990 bezette Irak bij verrassing Koeweit. Diplomatiek overleg eindigde in een VN-resolutie die de bevrijding van Koeweit toestond. Aan de beurshausse van de jaren 1980 was al een einde gekomen.
De inval werd gevolgd door een scherpe beursdaling gedurende twee maanden. Daarna volgde een heel geleidelijk herstel.
De relatie tussen de geopolitieke gebeurtenissen en de beurs verliep via de oliemarkt. Van de zes besproken crisissen het meest duidelijke voorbeeld.
6. De Oorlog tegen de Terreur (vanaf 2003)
Na de aanslagen van 11 september 2001 riep de Amerikaanse president Bush de "Oorlog tegen de Terreur" uit. Irak werd al vlug als een van de schurkenstaten bestempeld.
Na het uiteenspatten van de technologiezeepbel in maart 2000, verkeerde de aandelenmarkt in een diepe malaise. Het dieptepunt van de beurs viel samen met de inval in Irak. Toeval?
In ieder geval hadden de verdere militaire gebeurtenissen nauwelijks of geen invloed op de beurs. Het beleggingsklimaat stond volledig in het teken van de wisselende stemming over groei, het monetair beleid, de bedrijfsresultaten en de fusie- en overname-activiteiten.
Conclusies beursreacties op conflicten in het Midden-Oosten
De korte reis door de tijd relativeert de vrees van veel beleggers voor het geo-politieke risico. Internationale conflicten hebben evenwel alleen invloed op het beursklimaat als de westerse belangen ernstig in gevaar komen.
Zo reageerde de beurs niet op de Israëlische inval in Egypte op 29 oktober 1956, maar wèl op de Brits-Franse aanval en de blokkering van het Suez-kanaal enkele dagen later.
Als olieproducent is de rol van Libië te bescheiden om een wezenlijk effect te hebben op de wereldconjunctuur. De macro-economische omgeving blijft de dominerende factor achter het beursverloop.
De conflicten hadden hooguit tijdelijk gevolgen voor de markt, tenzij het conflict de oliemarkt ontwrichtte.